For English, click here.
“Wat voel je?”, vroeg de coach. Vaak vraag ik dat zelf mijn klanten maar nu kreeg ik zelf de vraag. Ik voelde heel veel maar ik vond het moeilijk om onder woorden te brengen.
“Welke emotie hoort bij dit gevoel?”, vervolgde de coach. Gewoonlijk voel ik veel en heb weinig moeite om mijn emoties te uiten. Dat kan door te huilen, (overdadig) te lachen of boos te worden. Maar vandaag wist ik zelf niet wat ik voelde en welke emotie daarbij hoorde.
Veel van mijn klanten zoals technici, ingenieurs en ook managers van (zorg)afdelingen hebben moeite met het benoemen wat ze voelen en welke emotie daarbij hoort. Misschien is niet het meetbaar of behapbaar voor deze mensen. Dat is niet zo gek want er zijn ongeveer 34 duizend emoties. Probeer daar maar eens de juiste uit te benoemen.
Dit artikel gaat over gevoelens en emoties en het kan je helpen om er op je werk en thuis effectiever mee om te gaan.
Wat zijn emoties?
Emoties zijn energie in beweging of “energy in motion” in het Engels. Vaak begint het met een gewaarwording van een gedachte of gebeurtenis. Dat zorgt voor een gevoel en uit zich in een emotie en reactie.
Een voorbeeld: Het is heel erg druk op kantoor. De telefoon blijft maar gaan en je komt erachter dat een project vertraging oploopt. Door de stress reageer je geïrriteerd (en je schreeuwt misschien). Herkenbaar? Dat is energie in beweging.
Er zijn 4 kern emoties die de basis zijn voor alle andere emoties:
- Vreugde
- Woede
- Verdriet
- Angst
(In het Nederlands ook bekend als de 4 B’s: Blij, Boos, Bedroefd en Bang).
Andere emoties zoals verrassing/verbazing, walging, liefde, schaamte en acceptatie worden in de literatuur (Ekman, Plutchik,Pollack) ook aangeduid als basis emoties. Het is niet eenduidig hoeveel basis emoties er zijn maar in de onderstaande film “Binnenstebuiten” van Disney Pixar worden ze goed uitgebeeld:
Dit jaar is “Binnenstebuiten 2” uitgekomen. Daar komen nog meer emoties naar voren zoals afkeer, jaloezie, verlegenheid en onzekerheid. Deze nieuwe film laat zien hoe je met onderdrukte emoties kunt omgaan.
Opvallend is dat er meer onaangename (basis) emoties zijn dan aangename. We lijden eerder onder onze onaangename emoties. Dat komt omdat ze ons helpen om te overleven.
De voordelen om beter met emoties om te gaan
Emoties geven je belangrijke informatie en laten je zien of het gaat zoals jij wilt. Ze helpen je te overleven door snel en efficiënt te reageren op belangrijke situaties of gebeurtenissen in je leven (zowel op kantoor, onderweg en thuis). Ze helpen je om met andere mensen om te gaan en met wat er op je pad komt (verwachtingen eisen).
Emoties helpen je erachter te komen wat jij nodig hebt van jezelf en van anderen. Ze helpen je om erachter te komen wat je wilt. Als je dat weet kun je actie ondernemen om aan die verwachtingen te kunnen voldoen. Door je emoties uit je wat je voelt. Jouw vroegere ervaringen in het leven kunnen bepalen hoe jij emotioneel reageert.
Misschien werd je vroeger vaak gepest waardoor je je onzeker en verdrietig voelde. Op een gegeven moment heb je besloten dat je dit niet meer wilde. Je hebt toen een pantser om je heen gezet om jezelf te verdedigen. Daardoor kunnen andere geen verbinding meer met je maken terwijl je juist misschien het meeste behoefte hebt aan veiligheid, liefde of verbinding.
Het is handig om met emoties om te kunnen gaan wanneer we intense gevoelens ervaren en niet meer objectief kunnen handelen omdat we impulsief reageren (door de “vechten”, te “vluchten” of te “bevriezen”). Dat kan als we boos zijn, gestrest zijn of verbaasd zijn.
Op kantoor zijn de voordelen van beter om te gaan met emoties dat prestaties omhoog kunnen gaan en dat de mensen meer plezier in hun werk hebben.
Hoe effectiever om te gaan met gevoelens en emoties
Jij en anderen kunnen te maken hebben met emoties. De emoties van anderen kunnen een effect hebben op jezelf. Stel je maar eens voor wat het met je doet als iemand boos op je is.
Het gaat erom om stil te staan bij de gebeurtenis en er bewust van te zijn. Je kunt jezelf en anderen helpen met emoties door empathisch te zijn en geduldig te zijn, erover te praten, te vertellen wat je echte gevoelens of emoties zijn en te accepteren dat je met verschillende emoties te maken hebt.
Je kunt jouw emoties veranderen met andere door bijvoorbeeld niet geïrriteerd te zijn maar eerder nieuwsgierig. Beter omgaan met emoties heeft een positief effect op zelf-leiderschap en leiderschap aan een team.
Je kunt de volgende oefeningen doen (of tips volgen) om beter te leren omgaan met gevoelens en emoties, zowel thuis als op de werkvloer:
- Adem (diep en regelmatig)
- Tel tot 10 in een stressvolle situatie
- Ga terug naar jouw waarden
- Maak een lijst van dagelijkse emoties en benoem ze zo nauwkeurig mogelijk
- Reflecteer (denk na) over hoe je je NU voelt
- Ga eens naar mensen kijken
- Neem verantwoordelijkheid voor je eigen gedrag en hoe je anderen behandelt
- Beleef eens echt een moment
- Geef aandacht aan de kleine dingetjes door “dankjewel” of “alsjeblieft” te zeggen en door de namen van anderen te noemen tijdens een gesprek
- Vat feedback van anderen niet persoonlijk op; het bepaalt niet wie je bent
- Maak contact met jouw Waarom
- Maak een lijst met vragen die je kunt stellen bij moeilijke situaties (“En nu?”, “Wat gebeurt er volgens jou?” of “Wat wil je het liefst?” of “Wat heb je nodig?”)
- Neem de tijd om problemen te verkennen en op te lossen (een coach, trainer of mentor kan je hierbij helpen).
Bij emoties kun je ook heel goed de ‘lift’ gebruiken zoals beschreven in het artikel over kernkwaliteiten. Bij een belangrijke gebeurtenis, vraag je dan het volgende af: Wat dacht ik? Wat voelde ik? en Wat wilde ik? Door erachter te komen wat je wilde (of wat je team wilde) sta je boven de emoties en kun je gebruik maken van je kernkwaliteiten om te bereiken wat je wilt. Het is een manier om je emoties te managen.
Werken aan emoties
Het begint dus met de erkenning van je eigen emoties en die van anderen. Daarna gaat het erom om te leren om te gaan met je eigen emoties en sociale vaardigheden aan te leren om beter met de emoties om te gaan van anderen. Dat kan bijvoorbeeld met behulp van DiSC (Lees dit en dit artikel hoe je dat kunt inzetten voor meer effectieve communicatie en hoe om te gaan met conflicten).
Door bewust te zijn van je emoties kun je kiezen hoe jij jouw leven, jouw werk en relaties vorm geeft. Je kunt er voor kiezen om stil te staan en te genieten van de momenten in je leven zodat je effectiever bent en meer vreugde en voldoening ervaart.
Hoe ga jij om met emoties en welke tips of technieken heb jij? Laat me het weten in het commentaarveld hieronder. Ik en andere lezers van dit artikel kijken ernaar uit om van je te lezen!
Dank voor het lezen tot hier & het delen van dit artikel met jouw collega’s, vrienden of familie. En alsjeblieft DEEL dit artikel met je netwerk op Twitter, Facebook en LinkedIn door op de knoppen hieronder te drukken zodat zij er ook profijt hebben van deze blog over emoties. Je mag delen van deze blog overnemen als je de originele bron vermeldt.
Heb je een fout gezien in dit artikel? Laat me het weten! Ik ben je dankbaar!
Update: Het originele artikel verscheen op 8 oktober 2019 en op 19 april 2024 is het geactualiseerd.
