Samenvatting:
Als je naar buiten treedt met nieuwe ideeën of plannen, dan is de kans groot dat anderen kritiek op je hebben. Misschien vind je het vervelend om kritiek te krijgen maar je wilt ook niet stilstaan uit angst voor kritiek. Dit artikel helpt je de waarde van kritiek te herkennen en hoe je daarmee om kunt gaan.

For English, click here.

Ik hou nog steeds niet van kritiek. Voor mij voelt het als een afwijzing en ik denk dat mijn bijdrage niet wordt gewaardeerd. We hebben allemaal die behoefte om erkend en gewaardeerd te worden. Kritiek lijkt daar niet aan bij te dragen. Of toch wel?

Al vroeg ervaarde ik dat er meer kritiek is als ik me extravert opstel, mezelf laat zien en aanwezig ben. Tegenwoordig is dat op basis van mijn artikelen, presentaties of trainingen. Laatst ontving ik lovende feedback op een training die ik gaf voor een groep zorgmedewerkers. Eén formulier was echter niet zo positief. De deelnemer had kritiek op mijn interventie tijdens een oefening. Die blijft jammer genoeg langer hangen in mijn gedachten. Is dat herkenbaar voor jou?

Het is makkelijk om niets te doen uit angst voor kritiek. Hoe ga je om met kritiek? In dit artikel beschrijf ik kort een model van Yvonne van Balkom en geef ik je een paar tips hoe je beter met kritiek kunt omgaan.

Wie zijn jouw kritiekgevers?

Mensen kunnen kritiek hebben op jouw handelen, op jouw keuzes, op jouw uitspraken of zelfs op wat je draagt. Als iemand kritiek heeft op jou, dan kun je nagaan van voor een type kritiekgever dat is. Yvonne van Balkom identificeert vier typen van kritiekgevers in een model. De horizontale as is de mate van connectie (weinig naar veel). De verticale as stelt de mate van expertise voor (van weinig tot veel).

Het irritante kind

Dit is de persoon waarmee je weinig connectie hebt en die weinig expertise heeft. Dit zijn de mensen die op straat iets zeggen over jouw gedrag of over wat je aan hebt. Deze mensen missen vaak context. Als je bewust bent van het feit dat dat je weinig connectie hebt met deze mensen en dat ze niet weten waarover ze het hebben, kan het makkelijker zijn om afstand te nemen van hun kritiek. Ook is het dan makkelijker om er minder door geraakt te zijn.

De goede verkoopster/verkoper

De goede verkoper is iemand waar je ook weinig binding mee hebt maar die wel veel expertise heeft. Dan is het van belang goed om naar deze persoon te luisteren want je kunt leren de kritiek die zij of hij heeft. Vaak heeft deze persoon het beste met jou voor. Aangezien je deze persoon niet snel meer zult ontmoeten zul je er niet snel aan herinnerd worden. Die persoon die na afloop van mijn training, mij als enige kritiek had gegeven op het feedback formulier was de goede verkoper.

De lieve vriend(in)

Dan is er de lieve vriend(in) waarmee je een sterke connectie hebt maar die weinig expertise heeft. Vaak durft ze/hij je geen kritiek te geven omdat ze je te lief vindt en de harmonie graag wil bewaren. Als ze/hij het doet dan doet ze/hij het heel voorzichtig.

In dit gedeelte van het model kunnen zich ook andere vrienden/-innen en partners bevinden die juist wel hun kritiek durven te uitten omdat er juiste een (sterke) connectie is. Kritiek van deze mensen kan juist hard aankomen omdat je elkaar lief hebt. Emoties kunnen hoog oplopen (net zoals bij het irritante kind). Dan kan het handig zijn om rustig te luisteren, rustig de context duidelijk te maken en de feiten te benoemen.

De gewaardeerde collega

De gewaardeerde collega is iemand die veel expertise heeft en waar de connectie hoog is. Kritiek ontvangen van deze persoon hoeft zeker niet prettig te zijn maar als je bewust bent dat deze persoon het goed met je voor heeft dan is het van belang om goed te luisteren. Waarschijnlijk kun je van hem of haar wat leren. Jullie zijn beiden gebaat bij een duurzame en sterkere relatie omdat de connectie zo sterk is.

Hoe op kritiek te reageren

Door bewust zijn van deze type kritiekgevers kan het je helpen om anders te reageren op kritiek. Vraag je dus af of de persoon die kritiek op jou uit veel expertise heeft en wat voor een connectie / binding er is. De expertise kan ook vervangen worden met de mate van bewustzijn en zelfkennis.

Hoe om te gaan met kritiek is vergelijkbaar met hoe om te gaan met conflicten. Het gaat erom om de ander proberen te begrijpen. Het kan goed voorkomen dat de ander gelijk heeft met zijn of haar kritiek. De kunst is dus hoe je het beste kunt communiceren met de persoon die kritiek op je heeft. In kritiek kan een kern van erkenning en waardering zitten.

Bij kritiek ontvangen is het van belang om de waarde en de les ervan in te zien en daarna door te gaan met jouw plan. De kans is groot dat je opnieuw kritiek kunt krijgen op jouw acties. Ga dan weer goed luisteren en de kritiekgever observeren.

Herken voorkeurstijlen van communicatie

Door goed te luisteren kun je achterhalen wat de voorkeurstijl is op het gebied van communicatie. Binnen het DISC communicatieprofiel kennen we vier communicatie stijlen: Dominant, Invloed, Stabiel en Consciëntieus. Dit communicatiemodel kan je ook helpen met het omgaan met de verschillende kritiekgevers. Ze zijn gecombineerd met het vier kritiekgevers model van Yvonne van Balkmon en weergegeven in onderstaande figuur.

Stabiele criticus

Een lieve vriend(in) is vergelijkbaar met iemand die een Stabiel communicatieprofiel heeft. Hij/zij is introvert en mensgericht.

Dominante criticus

Een irritant kind heeft eerder een Dominant communicatieprofiel. Deze persoon is taakgericht en extravert.

Invloedrijke criticus

De goede verkoper kan extravert en mensgericht zijn. Dat betekent dat hij/zij de communicatieprofiel Invloed heeft.

Consciëntieuse criticus

De gewaardeerde collega kan introvert en taakgericht zijn. Hij/zij heeft de communicatieprofiel Consciëntieus.

Helaas is het niet mogelijk om het vier kritiekgevers model van Yvonne van Balkom een op een op het DISC model te leggen. Dat komt omdat de assen (expertise vs. connectie) en (taak-/mensgericht vs. introvert/extravert) niet goed vergelijkbaar zijn.

Een DISC assessment kan jou helpen om erachter te komen wat jouw voorkeur is op het gebied van communicatie en hoe je het beste met de andere profielen kunt communiceren. Ook op het gebied van kritiek.
Voor meer informatie over het DISC communicatiemodel klik hier. Je kunt hier ook meer te weten komen hoe DISC je kan helpen bij conflicten.

Ik ben een gecertificeerde DISC trainer en kan assessments afnemen voor jou en jouw team. Interesse? Neem vandaag nog contact met mij op!

Hoe ga jij om met kritiek? Wat doet kritiek met jou? Laat me het weten in het commentaarveld hieronder. Andere lezers van dit artikel en ik kijken ernaar uit om van je te lezen!

Dank voor het lezen tot hier & het delen van dit artikel met jouw collega’s, vrienden of familie. En alsjeblieft DEEL dit artikel met je netwerk op Twitter, Facebook en LinkedIn door op de knoppen hieronder te drukken zodat zij er ook profijt hebben van deze blog over hoe je om kunt gaan met kritiek. Je mag delen van dit blog overnemen als je de bron vermeldt.

Heb je een fout gezien in dit artikel? Laat me het weten! Ik ben je dankbaar!

Bronnen:
–Yvonne van Balkom, Beter omgaan met kritiek: identificeer de 4 typen kritiekgevers
–Napoleon Hill, How to Think & Grow Rich

Freek Zilvold