For English, click here.
De Haka is een traditionele krachtdans van de Maori uit Nieuw-Zeeland. Er zijn verschillende soorten Hakas die tijdens verschillende gelegenheden worden uitgevoerd. Ik heb vier Haka’s geleerd van een Maori ouderling en die dans ik regelmatig sinds 2014. De Haka is heel bijzonder voor de Maori en om de dans te meesteren ga je door verschillende stadia of fases heen. Volgens de Maori ouderling is het alsof je een ladder beklimt: stap voor stap.
In dit artikel beschrijf ik het belang van de drie fases: Het leren, het ervaren en het verwerken van de Haka.
Leren
Er zijn Haka’s voor vrouwen, voor mannen en gemengde groepen. Ik heb Taparahi Haka geleerd. Dat zijn Hakas om te enthousiasmeren, om elkaar te ondersteunen en mensen te inspireren om hun beste te laten zien.
Sommige Hakas duren enkele minuten en andere Hakas kunnen meer dan een kwartier duren. Elke Haka vertelt een verhaal dat je moet leren. De Haka bestaat uit bewegingen of ‘action moves’ (choreografie) en een bijbehorende tekst in Maori.
Meestal begin je om de tekst te leren. De correcte uitspraak in Maori is essentieel. Uiteraard is het van belang om te weten wat je roept. Daarom wordt de betekenis van de woorden en de zinnen uitgelegd.
Er zijn bewegingen die de woorden kracht bijzetten. Bij een Haka wordt er op de benen of de borst geslagen; Er wordt op de grond gestampt en met de handen getrild. Het is een expressieve dans waarbij het gezicht een belangrijke rol speelt. Je maakt indruk door de Pukana te laten zien, waarbij mannen hun tong uitsteken en de vrouwen hun ogen heel groot maken.
Het is belangrijk om de betekenis van de verschillende bewegingen te begrijpen. De wiri wiri is bijvoorbeeld het trillen van de handen. Zowel mannen als vrouwen doen dit en dit bootst de beweging van het water na of de trilling van de lucht op hete dagen. Het geeft energie, zelfvertrouwen en enthousiasme om een Haka te doen.
Herhaling is de sleutel van het meesteren van een Haka. Hier gaat dan ook de meeste tijd inzitten.
Ervaren
Bij een Haka laat je trots en passie zien. Het is belangrijk dat je de betekenis van de woorden en de bewegingen onder de knie hebt. De Maori ouderling die mij de Haka leerde, eist perfectie. Je herhaalt de Haka vaak totdat het de staat van perfectie bereikt. Je geeft alles. Dan ervaar je de Haka, de energie, de vreugde en de liefde. Die is zo sterk dat je de Haka kan blijven doen zonder een pauze nodig te hebben. De energie (liefde) komt van de hemel naar de grond en terug. Het is een oneindig proces.
Je ervaart verbinding met de mensen om je heen als je de Haka correct danst. Ze helpen je en jij helpt hen door contact te maken. Je kunt ook contact maken met mensen die op dat moment niet aanwezig zijn. Dat kunnen collega’s, vrienden, familieleden of geliefden zijn. Ze zijn altijd met je verbonden en kunnen je helpen als je erom vraagt. En niet alleen tijdens het dansen van de Haka. Je bent nooit alleen.
Als je de Haka niet voelt of ervaart, dan zit je nog te veel in je hoofd. Dan is het tijd om te gronden en in het hier en nu te komen.
Voor en tijdens een Haka wordt nooit alcohol gedronken of geestverruimende middelen gebruikt. Dat vertroebelt de ervaring van de Haka.
Verwerken
Na het dansen van de Haka reageren mensen en groepen altijd anders.
Soms zijn mensen stil. Er wordt niks gezegd, ze gaan zitten, liggen of lopen gewoon in stilte weg. Mensen gaan door een individueel proces van de Haka ervaring. De ervaring kunnen ze voor zichzelf houden of met elkaar delen. Er kunnen dan emoties naar boven komen. Een tijd terug vertelde een man me met tranen in zijn ogen dat hij nu begreep waarom zijn lievelingsoom naar Nieuw-Zeeland was verhuisd.
Op andere momenten gaan mensen door met de Haka. Ze weten niet van ophouden en je hoort ze nog in de verte. Ze zijn er erg enthousiast over.
Vaak zie ik mensen elkaar omhelzen en lachen. Het is mooi om die echte verbinding te zien.
En soms zie ik dat mensen ontevreden zijn, ze stellen vragen en gaan in discussie. Ze willen graag gehoord worden. Dat mag maar ik denk dat die mensen nog te veel in hun hoofd zitten. Dat is jammer want dan hebben ze de Haka niet gevoeld.
Door welk proces mensen ook gaan: alles is goed en niets is fout. Het mooiste is als mensen de ervaring van de Haka meenemen in hun dagelijks leven om bewust te worden van zichzelf, verbinding met anderen te maken en om leiderschap te tonen.
Krachtdans
De Haka is van de Maori maar iedereen kan een krachtdans uitvoeren. Andere culturen hebben hun krachtdans. Voorbeelden zijn de Siva tau uit Samoa, de Kailao uit Tonga en de Hopak uit Oekraïne. Het is een viering van eigen identiteit. De Hakas die ik heb geleerd zijn ook vertaald naar het Nederlands, Frans en Duits. Als ik de Haka in mijn eigen taal doe dan komt er een extra dimensie bij; het is nog echter, nog krachtiger en nog authentieker. Onze voorouders hadden ook hun eigen krachtdans om indruk te maken, zelfvertrouwen op te wekken en verbinding te ervaren.
De Haka kan een inspiratie zijn om jouw eigen krachtdans te maken. Deze hebben de teksten waar jouw groep voor staat en graag naartoe wil gaan. Het kan jouw verhaal, jouw purpose, jouw identiteit of Waarom uitten. Ik kan je helpen om jouw eigen krachtdans te ontwikkelen. Neem contact op om kennis met mij te maken.
Hoe ziet jouw krachtdans eruit? Wat zouden elementen van jouw identiteit zijn voor jouw krachtdans? Laat me het weten in het commentaarveld hieronder. Andere lezers van dit artikel en ik kijken ernaar uit om van je te lezen!
Dank voor het lezen tot hier & het delen van dit artikel met jouw collega’s, vrienden of familie. En alsjeblieft DEEL dit artikel met je netwerk op Twitter, Facebook en LinkedIn door op de knoppen hieronder te drukken zodat zij er ook profijt hebben van dit artikel over de verschillende fases van de Haka. Je mag delen van dit blog overnemen als je de bron vermeldt.
Heb je een fout gezien in dit artikel? Excuses en laat me het weten! Ik ben je dankbaar!
