For English, click here.
Na afloop van Haka workshops of als ik mensen vertel over de Haka, zijn er altijd veel vragen over deze iconische Maori dans. In dit Artikel geef ik antwoord op de 22 veelgestelde vragen.
Algemene vragen over de Haka
1. Wat is de Haka precies?
Het is een ceremoniële dans uit de Maori-cultuur, vaak uitgevoerd als een krijgsdans, een groet of een eerbetoon. Een Haka is een dans of een uitdaging om meer zelfvertrouwen te krijgen.
2. Waar komt de Haka vandaan?
Deze krachtige dans komt uit Nieuw-Zeeland (Aotearoa). Het is van de Maori, de inheemse bevolking van het land.
3. Wat is het doel van de Haka?
Het kan verschillende doelen hebben: intimidatie of uitdagen van vijanden, verwelkomen van gasten, of als eerbetoon bij speciale gelegenheden.
Vragen over mij
4. Ben jij Maori?
Nee, ik ben Pākehā, een niet-Maori maar ik ben ook geen Nieuw-Zeelander.
5. Waarom geef jij Haka workshops?
Bij een Haka zie ik mensen iets voelen of aanraken wat ze nog nooit hebben ervaren. Het lijkt vaak of ze bewust worden van hun potentieel. Ze ervaren meer zelfvertrouwen, meer verbinding en ze durven verantwoordelijkheid/leiderschap op zich te nemen. Soms zie ik mensen eindelijk iets begrijpen wat al langer in hun leven speelde.
Het past perfect in mijn Waarom (WHY): ‘Ik faciliteer zodat andere mensen zichzelf kunnen verheffen en daardoor meer liefde kunnen ervaren’.
->Leestip: Ervaringen met de Haka
6. Van wie heb jij Haka geleerd?
Meer dan 10 jaar geleden heb ik de Kamate Haka geleerd van een collega en van filmpjes op YouTube. Zes jaar geleden heb ik een Maori ouderling ontmoet en hij heeft mij verschillende Haka’s geleerd waaronder de Kowai Tatou, Kowai Au en Poropipitanga. Deze zijn door hemzelf gecomponeerd. Van een andere collega heb ik de Te Waka Haka geleerd. Ik leer de Kamate Haka niet meer aan andere mensen.
7. Heb jij een Maori Tattoo?
Nee ik draag geen Tā Moko. Een Maori Tattoo neem je niet, die krijg je.
8. Wat betekent het symbool op je shirt en je banner?
Dit is een Koru, een varen en het is door een kunstenares uit Nieuw-Zeeland voor mij gemaakt. Het symboliseert mijn Waarom en het beeldt mijn belangrijke waarden uit zoals verbinding, familie en harmonie.
Haka en de All Blacks
9. Waarom voeren de All Blacks de Haka uit voor een rugbywedstrijd?
Om respect te tonen voor hun cultuur, zichzelf op te peppen en hun tegenstanders uit te dagen. Het is een uiting van hun overtuiging, identiteit, verbinding met elkaar en hun cultuur.
10. Welke Haka voeren de All Blacks uit?
Meestal de Ka Mate (ik sterf), maar soms ook de Kapa o Pango (team in het zwart), die speciaal voor hen is gemaakt.
->Leestip: De nalatenschap van leiderschap: lessen van de All Blacks
11. Mogen andere sportteams de Haka ook uitvoeren?
Sommige andere Nieuw-Zeelandse sportteams doen dit, maar het is belangrijk om respectvol om te gaan met de traditie. Het dames rugby team van Nieuw-Zeeland (de Black Ferns) hebben hun eigen krachtige Haka, Ko Uhia Mai (Laat het weten). De Haka is van de Maori. Iedere cultuur kent zijn eigen krachtdansen.
Culturele en historische vragen
12. Zijn er verschillende soorten Haka?
Ja! Er zijn oorlogshakas Peruperu, maar ook hakas Taparahi voor vieringen, begrafenissen en andere ceremoniële gelegenheden. De Tautoko Hakas worden gebruikt om mensen of groepen mensen te eren.
->Leestip: De Haka: Verschillende soorten en betekenis
13. Mogen vrouwen en kinderen de Haka ook doen?
Jazeker, er zijn hakas die speciaal voor vrouwen en kinderen zijn, hoewel de bekendste vaak door mannen worden uitgevoerd. Haka is een kunstvorm waarbij zang, choreografie en het gebruik van Poi (jongleerballen) een hoog aanzien hebben.
14. Is het respectloos als niet-Maori de Haka uitvoeren?
Dit hangt af van de intentie. Als het correct, met respect en begrip voor de cultuur wordt gedaan, kan het gewaardeerd worden.
15. Waarom worden de gezichten zo expressief gemaakt tijdens de Haka?
Dit heet Pūkana en is bedoeld om kracht, emotie en vastberadenheid uit te drukken. Door de ogen groot te maken en de lippen stijf op elkaar te doen, daag je de ander uit en maak je indruk. De mannen kunnen ook hun tong uitsteken (Whētero) als teken van hun mannelijkheid. (Dit als antwoord op de vraag waarom vrouwen hun tong niet uitsteken tijdens een Haka).
16. Kun je alleen een Haka doen?
Ja. Zie ook vraag 13.
Leren en uitvoeren van de Haka
17. Kan iedereen de Haka leren?
Ja, maar het is belangrijk om de culturele betekenis ervan te begrijpen en respectvol te benaderen. Zie ook vraag 10.
18. Wat betekenen de woorden in een Haka?
Dit verschilt per Haka. Ka Mate bijvoorbeeld vertelt een verhaal over overwinning en veerkracht. Kowai Tatou gaat over onszelf, over waar we bijhoren en waar we naartoe gaan.
Er zijn hele oude Hakas maar er worden constant nieuwe Hakas gecomponeerd die gaan over wat er speelt in de (Maori) maatschappij.
Het woord “Haka” betekent trouwens ‘vuuradem’ zoals de adem van een draak (Tarākona). Het is een samenstelling van het woord ‘Ha’ (adem) en het woord ‘Ka’ (vuur).
19 Wordt de Haka alleen in Nieuw-Zeeland uitgevoerd?
Nee, de Haka wordt wereldwijd gedaan bij speciale gelegenheden, bijvoorbeeld als eerbetoon aan overledenen of bij sportevenementen.
Moderne Haka en maatschappelijk gebruik
20. Waarom wordt de Haka soms bij begrafenissen uitgevoerd?
Om respect en eer te tonen aan de overledene en de familie te steunen.
21. Wordt de Haka ook gebruikt bij protesten of sociale bewegingen?
Ja, de Haka wordt soms ingezet om kracht en eenheid te tonen bij demonstraties en protesten.
22. Zijn er nog andere dingen die ik moet weten?
Ja, heel veel maar er zijn twee belangrijke dingen:
- Doe geen Haka in een ruimte waar ook gegeten wordt.
- Voorkom het gebruik van alcohol of geestverruimende middelen bij een Haka.
Tenslotte, het is gebruikelijk om pas een Haka buiten te doen als je de Haka goed beheerst. Het is gezichtsverlies als een Haka slecht wordt uitgevoerd in de natuur.
->Leestip: Wanneer werkt een Haka-workshop het best?
Heb jij andere vragen over de Haka? Laat me het weten in het commentaarveld hieronder. Andere lezers van dit artikel en ik kijken ernaar uit om van je te lezen!
Dank voor het lezen tot hier & het delen van dit artikel met jouw collega’s, vrienden of familie. En alsjeblieft DEEL dit artikel met je netwerk op X, Facebook en LinkedIn door op de knoppen hieronder te drukken zodat zij er ook profijt hebben van dit artikel met antwoorden op 22 veelgestelde vragen over de Haka. Je mag delen van dit blog overnemen als je de bron vermeldt.
Heb je een fout gezien in dit artikel? Mijn excuses. Laat me het weten! Ik ben je dankbaar!
